Dünyayı dinleyen kulak: Echelon

    Dünyadaki bütün iletişim, varlığı ilk kez 23 Mayıs 1999'da ortaya çıkan Echelon adında gizli bir sistem tarafından dinleniyor. NSA öncülüğünde kurulan ve beş ülkenin katılımıyla oluşan bu sistem tam 50 yıldır faaliyettte. Telefon, telsiz, faks, SMS ve elektronik posta işlemlerini dinleyen sistem, elde ettiği verileri NSA'nın ABD'deki merkezine aktarıyor. Verilen burada otomatik olarak metne dönüştürülüyor, tasnif ediliyor ve ilgili birimlere iletiliyor.

    Echelon'un dinleme merkezleri, ABD, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelenda ve Kanada'da bulunuyor. Aralarında Türkiyenin'de bulunduğu müttefik ülkelerde de Echelon'un üsleri bulunuyor. Bunların yanısıra, sürekli hareket halinde olan özel yapım gemi, uçak ve denizaltılar Echelon'a havadaki sinyalleri toplamak ve NSA'ya aktarmakla görevli.

    Elektronik dinleme operasyonunu genellikle sinyal istihbaratı (Signal İntelligence) ya da kısaca Sigint deniliyor. ABD, birkaç müttefikiyle birlikte yürüttüğü Sigint her gün dünyanın her tarafından milyonlarca mesajı yasal olmayan yollarla zaptedip inceliyor.Bu sinyal istihbaratının yanısıra, genel elektronik istihbarat sisteminin bir parçası olarak IMINT (görüntü istihbaratı) devrede. IMINT, fotograf uydularıyla resim çekerek ve radar uydularıyla karaları ve denizleri tarayarak dünya ölçeğinde gerçekleştirilen bir casusluk sistemi. Bu görevi yürüten Ulusal İstihbarat Ofisi (NRO), Ameriran gizli servisleri arasında en küçüğü. 2000 kadar görevli, uyduları yönergesinde tutmak ve yönlendirmekten sorumlu. Bu görevliler uydularla elde edilen gizli bilgileri CIA ve Amerikan ordusuna dağıtıyor.

    Sinyal istihbaratı yalnızca ABD'nin tekelinde değil. Bu alanda en büyük istihbarat faaliyeti NSA tarafından yürütülmekteyse de, başta Rusya, Çin, Fransa olmak üzere başka bazı ülkeler de kendi sinyal istihbarat ağlarını geliştirmeye çalışıyorlar. Hatta, Danimarka, Hollanda ve İsviçre gibi ülkelerin de görece küçük Echelon türü dinleme istasyonları geliştirdikleri bildiriliyor.

    Dünyanın gizli bir kulak tarafından dinlendiği aslında 1960'da ortaya çıkmıştı. Rusya'ya iltica eden iki NSA görevlisi, Bernon Mitchell ve William Martin, 6 Eylül 1960'da Moskova'da yaptıkları bir basın toplantısında NSA'nın 2000 dinleme istasyonuyla, bunların kurulu oldukları 40 ülkenin gizli haberleşmesini dinlediğini açıkladılar. Dünyanın her yanına dagılmış olan istasyonlardaki binlerce analistin mesajlarını izlediği "mimli" kişiler arasında, Afrikalı gerilla liderlerinin yanısıra, Vietnam Savaşı'na karşı çıkan Aktris Jane Fonda ile bebek bakımı uzmanı Dr. Benjamin Spock da bulunuyordu.

    Sistemin varlılığının ilk kez Echelon'a üye ülkelerden biri olan Avustralya tarafından 23 Mayıs 1999'da kabul edilmesinden sonra AB harekete geçti. ABD'den istihbari olarak geri kalmamak için, hemen bir rapor hazırlattı. Echelon hakkında Avrupa Parlementosu'ndaki ilk rapor 1988'de yayınlandı. AB raporuna göre ABD, Avrupa'daki telefon, faks, ve e-posta haberleşmelerinin yüzde 90'ını Echelon sistemiyle denetliyordu.