İşlemci ve Ana Bellek

    Her bilgisayarda en az bir işlemci bulunmak zorundadır. İşlemci, veriler üzerinde işlem yapan birimdir. İşlemciler iki sayıyı birbiriyle toplamayı bilir. Çıkarma, çarpma, bölme gibi diğer bütün işlemler, bir anlamda, toplanmaya dönüştürülerek gerçekleştirilir. İşlemciler, ayrıca, iki sayıyı birbiriyle karşılaştırabilir. Yani iki sayı birbirine eşit değilse, hangi sayının büyük olduğunu bilir. Bilgisayar işlemcilerinin tanıdıkları rakamlar sadece o ve 1 'dir. Bilgisayarın bizim kullandığımız ondalık sayı sistemiyle verilmiş olan sayıları işleyebilmesi için, hepsini ikili sayı sistemine dönüştürmesi gerekir.

    Görüldüğü gibi bir bilgisayarın işlemcisinin yetenekleri son derece sınırlıdır. Üstelik sadece 0 ve 1' lerden meydana gelen çok basamaklı sayılarla uğraşmak zorunda olduğu için işi de oldukça zordur. Bu durumda, bilgisayarların şaşırtıcı becerilerini başka birimlerin sağladığı akla gelebilir. Ama bilgisayarda, işlem yapmakta yararlanılan başka bir birim yoktur. İşlemci bilgisayarın en önemli unsurudur. Bilgisayarda gerçekleştirilen her şey, işlemci aracılığıyla gerçekleştirilir.



    İşlemcinin bir işlemi yapabilmesi için iki şeyi bilmesi gerekir. Hangi işlemin yapılacağını ve bu işlemin hangi sayılar üzerinde yapılacağını. Bu veriler olmadan işlemci herhangi bir işlem gerçekleştiremez. İşlemcinin ne yapacağı ve yapacağı işi hangi  verilerin üzerinde yapacağı, ana bellek adı verilen bir birimde saklanır. Ana belleğe rassal erişimli bellek (İngilizce Random Access Memory terimini oluşturan kelimelerin baş harflerinden, RAM) adı verilir. İşlemci ana belleğin istediği adresine erişebilir, eriştiği adresteki veriyi okuyabilir ve değiştirebilir. Bilgisayarlarda, RAM dışında ROM kısaltmasıyla adlandırılan (İngilizce Read Only  Memory-Salt Okunur Bellek teriminden) bir başka bellek vardır. ROM işlemci tarafından okunabilir ama ROM'daki veriler değiştirilemez. ROM bilgisayarın işleyişinin temel kurallarının kaydedildiği bir bellektir. Günümüzde kullanıcılar tarafından programlanabilen ROM'lar da geliştirilmiştir.

    İşlemci ve ana bellek, bir arada, bir bilgisayarın temel bileşenlerini meydana getirirler. Bilgisayarların bu kadar basit bir yapıyla, olağanüstü karmaşıklıktaki işleri gerçekleştirebilmeleri, işlemcilerin hızı ve belleklerinin büyüklüğü sayesindedir.